در بازار های جهانی نیز همچون بازار های داخلی نقطه توافق خریدار و فروشنده برای عرضه محصول در مرحله اول قیمت محصول بوده و پس از آن نوع و نحوه‌ی پرداخت خریدار.
مطمئنا از نگاه فروشنده دریافت هرچه سریعتر وجه محصول نقطه مطلوب وی می‌باشد و از دید خریدار نیز پرداخت در فرصت زمانی طولانی تر را میتوان حالت مطلوب برای وی در نظر گرفت. در بازار های داخلی و برای خرید های روزمره و جزئی معمولا برای پرداخت قیمت محصول از سمت خریدار دچار پیچیدگی های خاصی نیستیم و همزمان با ارائه محصول، پرداختی خریدار نیز اتفاق می افتد. هرچند زمانی که به کالاهای سرمایه ای و یا خرید در حجم های بالا نگاه میکنیم با شیوه های متنوع تری برای پرداخت قیمت محصول مواجه هستیم روش های همچون پرداخت های زمان دار بصورت چک و...
در عرصه معاملات خارجی اوضاع کمی دارای پیچیدگی های بیشتری می‌شود. از سویی متفاوت بودن جغرافیا و عدم دسترسی سریع طرفین بیکدیگر و از سویی تفاوت های مقررات قانونی و حقوقی در کشور های مختلف تنها بخش کوچکی از مسائل مطرح در شکل گیری معاملات بین خریدار و فروشنده می‌باشد.
با توجه به همین مسائل و معضلات قوانین یکسانی از سمت سازمان ها و ارگان های دخیل، جهت رفع دغدغه ها و نگرانی های افراد فعال در امر تجارت صورت پذیرفت.
این قواعد و مقررات در حوزه نقل و انتقالات مالی، تحت نام های UCP و URC و...به جامعه تجار عرضه شده است که اطلاع دقیق از این قواعد و قوانین تا حد زیادی میتواند راه گشای افراد در این حوزه بوده و از مشکلات وضررهای آتی جلوگیری نماید.
در ادامه تلاش خواهیم کرد تا بصورت مرحله به مرحله شما را با انواع روش های پرداخت بین المللی آشنا نموده و به بررسی نقاط قوت و ضعف هرکدام پرداخته و همچنین مهمترین موارد قانونی دراین رابطه را مطرح نماییم.
در ابتدا نیاز است تا یک دسته بندی اولیه در رابطه با انواع روش های پرداختی داشته باشیم.
Payment Terms
- Documentary Collections
- Open Account
- Cash-in-Advance
- Letter of Credit
ما برای پرداختن به توضیح و تشریح این روش ها از ساده ترین روش آغاز خواهیم کرد و رفته رفته پس از آشنایی اولیه با مباحث به موارد پیچیده تر خواهیم پرداخت.
به عنوان یک اصل اساسی مهمترین مواردی که در انتخاب روش پرداخت موثرمی‌باشد، موارد زیر را میتوان نام برد.
- نوع کالا
- قیمت کالا
- مهلت پرداخت
- سوابق معاملاتی طرفین
- سرمایه و دارایی طرفین
- اعتبار سنجی طرفین
- موقعیت سیاسی، اقتصادی و قانونی
پیش پرداخت نقدی ( Cash in Advance )
همانگونه که از عنوان این نوع پرداخت مشخص است در این روش خریدار پیش از حمل کالا توسط فروشنده مبلغ معامله را پرداخت می‌نماید لذا این روش مطلوبترین روش پرداخت از نظر فروشنده بوده و دارای بیشترین ریسک برای خریدار است. از این روش در محاورات تحت عنوان Advance Payment یا(Telegraphic Transfer) TT هم یاد می‌شود.
با توجه به اینکه در این روش خریدار کل ریسک را می‌پذیرد، لازم است تاضمانت های کافی را از فروشنده اخذ نماید. در این روش فروشنده در زمان توافق شده کالا مورد معامله و اسناد حمل را برای خریدار ارسال خواهد نمود.
اما چه زمانی ترجیح فروشنده استفاده از این روش پرداختی خواهد بود:
- خریدار از سابقه فعالیت بازرگانی کافی برخوردار نباشد.
- وضعیت اعتباری خریدار شفاف نباشد
- ریسک سیاسی و اقتصادی کشور خریدار بالا باشد
- تقاضای کالای مورد نظر بالا باشد.
در روش پیش پرداخت نقدی نقش بانک ها صرفا انتقال وجه مورد معامله از طریق صدور حواله ارزی بوده و مستقیما دخالتی در انتقال و کنترل اسناد معامله نخواهند داشت؛ بنابراین هزینه های بانکی در این روش نسبت به سایر روش ها بسیار پایین تر است.
حواله ارزی
حواله ارزی دستور پرداخت مبلغ معینی به حساب ذینفع نزد بانک کارگزار در تاریخ معین است. فرایندصدور حواله ارزی بابت واردات کالا را در شکل زیر بصورت خلاصه نمایش داده شده است.
در این روش وارد کننده پس از تایید گواهی آماری و مشخص شدن شیوه تامین ارز (بنا به اولویت کالایی) به بانک و یا صرافی مراجعه می‌نماید.
مراحل تشکیل پرونده در بانک
پس از ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت و تایید بانک مرکزی( ثبت گواهی آماری) نیاز است تا با مراجعه به بانک یا کارگزاری روند کارپیگیری گردد اما مراحل تشکیال پرونده در بانک ها
- اعتبار سنجی و احراز حسن سوابق مشتری
- بررسی کارت بازرگانی معتبر به نام متقاضی (کارت بازرگانی باید به نام صاحب حساب باشد؛ لذا کارت بازرگانی وکالتی مورد پذیرش نیست.)
- پروفرما داری تاریخ معتبر باشد
- کنترل شماره 8 رقمی ثبت سفارش ( از طریق سامانه )
- تکمیل تعهد نامه های مختلف توسط مشتری( ارائه پروانه ترخیص قطعی کالا، قبول نوسانات نرخ ارز، باز خرید ارز در صورت عدم ورود کالا و...)
- اخذ وثایق و تضامین از مشتری بابت لزوم ارائه پروانه سبز گمرکی
- ارائه فرم پذیرش بازرسی به بانک (صادره توسط یکی از مراکز بازرسی مجاز)
- ارائه اصل بیمه نامه معتبر به انضمام رسید وصول وجه حق بیمه به نفع بانک
- تکمیل فرم درخواست صدور حواله توسط مشتری
- تامین ارز طبق اولویت کالایی(صدور حواله توسط بانک ها یا صرافی های مجاز)
اما نگاهی جزئی تر به اجزای اصلی حواله ارزی، این پیام در استاندارد سوئیفت جهانی تحت نام MT103 شناخته می شود.
SENDER : بانک فرستنده حواله
RECEIVER : بانک دریافت کننده پیام حواله
20: SENDERS REFERENCE:شماره حواله در بانک فرستنده
32A: Val dte: والور
Curr: نوع ارز
Amt: مبلغ
33 B : currency / instructed amt
Curr: نوع ارزی که فرستنده حواله به بانک فرستنده ارائه می کند
Amt: مبلغ ارزی که فرستنده حواله به بانک فرستنده ارائه می کند
36: exchange rate:نرخ تبدیل ارز( در صورت تفاوت فیلد های 32 و 33)
50k: ordering customer: مشخصات فرستنده حواله
Acc: شماره حساب فرستنده حواله در بانک فرستنده
Name: نام و مشخصات شناسنامه ای فرستنده حواله
Addr-tel: آدرس و شماره تلفن و فکس فرستنده حواله
53A: SENDERS CORRESPONDENT-BIC
54A: RECEIVERS CORRESPONDENT-BIC : مسیر های کارگزاری
56A: INTERMEDIARY INSTTUTION-BIC
57A: ACCOUNT WITH INSTITUTION : مشخصات بانک مقصد
Name:
Adde:
Swift code:
59: BENEFICIARY CUSTOMER :مشخصات ذینفع حواله
Acc / IBAN
Name:
Addr-tel
70: REMITTANCE INFORMATION : علت ارسال حواله
71A: DETAILS OF CHARGES :محل تامین هزینه های ارزی ارسال حواله
BEN
OUR
71F: SENDERS CHARGES:مبلغ کارمزد ارسال حواله
Curr:
Amt:
72: SENDER TO RECEIVER INFORMATION
بعنوان نکات نهایی در رابطه با این روش با توجه به بالا بودن ریسک برای خریدار لازم است تا با راهکارهایی خریدار ریسک خرید خود را کاهش دهد برای مثال:
حمل به دفعات را انتخاب کنیم و بر اساس دفعات حمل پرداخت ها را انجام دهیم و یا از شرکت های مستقل بازرسی برای بازرسی در مبدا استفاده کنیم.
با توجه به گسترده بودن مباحث روش های پرداخت در حال حاضر به همین اندازه اکتفا کرده و به دیگر روش ها، در نوشتارهای بعدی خواهیم پرداخت.
با ما همراه باشید...
