بررسی روند تجارت محصولات شیمیایی با تمرکز بر صادرات ایران و واردات روسیه

دریافت کاتالوگ نمایشگاه  2024 KHIMIA   

در این پژوهش ضمن نگاهی اجمالی به سهم صنایع شیمیایی در تجارت جهانی، با تمرکز بر صادرات ایران در این حوزه و همچنین پرداختن به ارزش واردات روسیه در این صنایع به دنبال شناسایی ظرفیت­های موجود در کشور روسیه جهت صادرات خواهیم بود و با معرفی کالاهای دارای اولویت جهت قرار گرفتن در سبد صادراتی تولیدکنندگان ایرانی، تلاش خواهیم کرد تا دید روشن تری برای تولیدکنندگان و بازرگانان ایرانی ایجاد نماییم.

آمارهای موجود از کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD) حاکی از آن است که در سال 2023 میلادی میزان تجارت جهانی بالغ بر 7/30 تریلیون دلار بوده که نسبت به سال 2022 میلادی و تجارت 32 تریلیون دلاری در آن سال کاهش پیدا کرده است. از این میزان نیز به صورت تقریبی سهم تجارت صنایع شیمیایی به حدود 5 تریلیون دلار می‌رسد. به عبارت دیگر تجارت صنایع شیمیایی 5/16% از کل حجم تجارت جهانی را شامل می‌شود.

تحلیل روند تحولات چهار دهه گذشته توسعه صنعت پتروشیمی جهان نشان از تغییر در چشم‌انداز تجارت جهانی مواد شیمیایی از سمت کشورهای غربی به شرق آسیا است. اواسط دهه 1980 که تجارت جهانی مواد شیمیایی حدود 480‌ میلیون یورو بود، کشورهای اروپایی 45%، اعضای نفتا (اتحادیه اروپا و آمریکا) 30% و کشورهای آسیایی 15% از سهم  تجارت جهانی صنعت پتروشیمی جهان را دارا بودند، با گذشت 25 سال از آن زمان در سال 2010 صنعت پتروشیمی شاهد کاهش چشمگیر سهم تجارت جهانی کشورهای اروپایی و عضو نفتا به ترتیب به 25 و 19‌درصد و افزایش چند برابری سهم کشورهای آسیایی به حدود نیمی از سهم فروش مواد شیمیایی جهان بود.

اکنون برای آگاهی بیشتر از سهم جمهوری اسلامی ایران در این بازار و شناخت ظرفیت ها و پتانسیل های کشورمان به بررسی ارزش صادرات ایران در بازه‌ی سه ساله اخیر می‌پردازیم. هرچند که از این نکته نباید غفلت کرد که ظرفیت های بالقوه کشورمان بسیار بیشتر از وضعیت موجود می‌باشد اما بررسی علت های عدم دستیابی به ظرفیت های موجود هدف این پژوهش نبوده و در این بررسی جایی نخواهد داشت.

 

در ابتدا نگاهی خواهیم داشت به میزان صادرات ایران در بازه سال های 1400-1402 در حوزه محصولات و فراورده های صنایع شیمیایی.

در فصول مورد بررسی بیشترین میزان صادرات مربوط به فصل شیمیایی آلی  بوده و کمترین میزان مربوط به فصل 35 می‌باشد. برای درک بهتر از بازار روسیه و وضعیت فعلی صادرات ایران به فدراسیون روسیه در فصول ذکر شده به بررسی بالاترین میزان صادرات گروه کالایی در هر فصل می‌پردازیم.

حال که با مهمترین گروه کالایی صادراتی هر فصل آشنا شدیم در نظر داریم تا 16 کالای برتر از نظر ارزش صادراتی به روسیه در مجموع فصل های ذکر شده را مشخص نماییم.

کالاهای مورد اشاره به صورت میانگین مهمترین کالاهای صادراتی بلحاظ ارزش در فصل های ذکر شده به فدراسیون روسیه می‌باشد.

پیش از پایان بررسی ها در رابطه با کشور ایران مناسب دانستیم تا به مهم‌ترین گروهای کالایی صادراتی ایران به جهان نیز اشاره کنیم.

پس از پرداختن به ارزش صادراتی گروه های کالایی ایران به فدراسیون روسیه و همچنین معرفی مهمترین ظرفیت های صادراتی ایران به جهان در گروهای کالایی مورد اشاره، حال به بررسی وضعیت بازار روسیه خواهیم پرداخت و ضمن شناسایی ظرفیت های وارداتی روسیه به یافتن پتانسیل های شناسایی نشده بازار فدراسیون روسیه جهت صادرات محصول می‌پردازیم.

برای داشتن تصویری روشن از بازار فدراسیون روسیه در ابتدا به صورت کلی نگاهی به واردات روسیه در رابطه با گروه های کالایی مرتبط خواهیم داشت.

بر اساس اطلاعات گردآوری شده بیشتر سهم واردات در رابطه با محصولات شیمیایی متعلق به فصل محصولات دارویی (فصل 30کتاب HS) بوده است که در بازه‌ی عددی 12میلیارد دلار قرار دارد؛ همچنین کمترین سهم به فصل 36 کتاب HS و مواد منفجره مربوط می‌باشد که در بازه‌ی 40میلیون دلاری قرار گرفته است.

سوالی که در این مرحله در پی پاسخ به آن خواهیم بود، یافتن و معرفی  کالاهایی با بالاترین ارزش واردات  از هریک از فصول ذکر شده است.

در رابطه با فصل بیست و هشتم (شیمیایی غیر آلی) در سال 2023 واردات اورانیوم طبیعی و ترکیبات آن، بیشترین ارزش وارداتی در این سال را به میزان 1/57 میلیارد دلار می‌باشد.

اما معرفی 10 محصول با بالاترین ارزش وارداتی برای فدراسیون روسیه در مجموع فصل های مورد اشاره.

 

با توجه به آمار های در دسترس به صورت میانگین بالاترین میزان ارزش کالای وارداتی در گروه های محصولات شیمیایی مربوط به هیدرواکسید آلومینیوم با میانگین یک و نیم میلیارد دلار می‌باشد.

برای اجتناب از طولانی شدن مطالب در این نقطه متوقف خواهیم شد و در سری دوم این پژوهش به معرفی جزئی تر محصولات می‌پردازیم و ضمن شناسایی کالاهای صادراتی ایران به روسیه در این حوزه به شناسایی پتانسیل های کشور روسیه در زمینه محصولات شیمیایی خواهیم پرداخت.

با ما همراه باشید...